PIET NOORDIJK

Piet Noordijk

Piet Noordijk (Rotterdam, 26 mei 1932 - Hellevoetsluis, 8 oktober 2011) geldt als een van de beste altsaxofonisten van Europa. Hij speelt als vijftienjarige al voor publiek in Rotterdamse cafés en nachtclubs. Begin jaren vijftig haalt hij zijn einddiploma klarinet cum laude aan het Rotterdams Conservatorium. Maar zijn hart ligt ...
Volledige biografie...

Instrumenten

altsaxofoon, klarinet, sopraansaxofoon

Genoemd in de biografie van

1950   Joop Korzelius
1951   Chris Dekker
1952   Frans Poptie
1953   John Engels
1961   Han Bennink
1970   Max Teawhistle
1985   Marius Beets
1992   Rob Pronk (1)
2000   Jesse van Ruller
Meer resultaten... Minder resultaten

Biografie Piet Noordijk

Piet Noordijk (Rotterdam, 26 mei 1932 - Hellevoetsluis, 8 oktober 2011) geldt als een van de beste altsaxofonisten van Europa. Hij speelt als vijftienjarige al voor publiek in Rotterdamse cafés en nachtclubs. Begin jaren vijftig haalt hij zijn einddiploma klarinet cum laude aan het Rotterdams Conservatorium. Maar zijn hart ligt bij de altsaxofoon, die hij op eigen houtje leert bespelen. Met zijn heldere, emotionele en toegankelijke spel wint hij alle belangrijke Nederlandse jazzprijzen. Noordijk is jarenlang eerste altist bij het Metropole Orkest. Als hij daar met vut gaat, op zijn zestigste, kan hij 'eindelijk' gaan doen wat hij altijd al wil: jazz spelen voor zijn plezier. Zijn beroemdste uitspraak is: 'Scheppers heb je hier niet, wel opscheppers, daar sterft het van.'

In bezetting van

Misha Mengelberg / Piet Noordijk Kwartet   altsaxofoon
Netherlands Concert Jazz Band  

1944 - 1946

Naar eigen zeggen begint Noordijks carrière al in de wieg. Hij heeft als baby al 'staan wiegen op Coleman Hawkins met een luier vol stront'. Zijn beide veel oudere broers draaien voortdurend jazzplaten. Hij heeft niet de minste belangstelling voor school. Na het zevende leerjaar weet hij niet wat hij wil. Het is de tijd van de hongerwinter 1944-'45. Om hem van de straat te houden, geeft zijn broer Kees hem een klarinet. Na anderhalf jaar gaat Piet Noordijk op les bij Huib Steendijk, die net van het conservatorium is gekomen. Noordijk krijgt zijn eerste kans bij het Rotterdams Kamerorkest, dat is samengesteld uit geroutineerde, werkloze musici onder leiding van Piet Ketting. Hij speelt 's nachts ook met zijn broer Kees, tenorist en accordeonist, in een kroeg op de Diergaardesingel. Behalve de klarinet heeft hij inmiddels ook de altsaxofoon onder de knie gekregen. De broers krijgen ƒ 7,50 voor een zaterdag- of zondagavond. Daarmee zijn ze kostwinners voor het arme gezin Noordijk.

1947

Als dirigent Piet Ketting hoort dat Piet Noordijk 's nachts ook jazz speelt in nachtclubs, gooit hij hem uit het Rotterdams Kamerorkest. Noordijk is dan vijftien jaar. Zijn andere broer Tonny weet nog wel een andere club waar geld kan worden verdiend. In een interview met de Volkskrant vertelt Noordijk daarover: 'Ik ben toen begonnen met m'n broer Tonny, die fantastisch drums speelde, in een knijpie in Schiedam waar Noorse zeelui kwamen die alleen maar zopen.'

1950 - 1954

Noordijk gaat naar het Rotterdams conservatorium en haalt zijn einddiploma klarinet cum laude. Gedurende de jaren vijftig speelt hij overal waar hij kan: met populaire sterren als Pia Beck en Eddy Christiani, en in alle mogelijke stijlen van dixieland tot country tot tango's tot bebop. Hij speelt voor dansschool Meyer et Fils in Rotterdam en in alle belangrijke jazzclubs van Nederland. Als volksjongen in hart en nieren voelt hij zich voor geen opdracht te goed. Zijn motto: 'Het is natuurlijk prettig als de mensen luisteren, maar het moet niet zo zijn van allemaal je kop houden want we gaan nu jazz spelen. Ze moeten luisteren omdat ze het mooi vinden.'

Eddy Christiani Pia Beck

1954

Noordijk moet achttien maanden lang in militaire dienst in Ossendrecht. Hij gaat daarna ook naar Duitsland om voor de Amerikaanse militairen te spelen.

1956

Drummer Wessel Ilcken vraagt Piet Noordijk mee te spelen in zijn All Stars op de derde LP in de serie Jazz Behind The Dikes (in 1991 heruitgebracht op twee Philips CD's). Als klarinettist is hij te horen bij Frans Poptie's Swing Specials en bij de Storktown Dixie Kids. Hij volgt Kees Bruijn op als saxofonist van het Ger van Leeuwen-kwartet, dat geregeld voor de radio optreedt. Tegelijkertijd heeft hij een kwintet met zijn broer Kees, pianist Loek Snoek bassist Jo Haans en drummer Fons Limberti, dat in Haagse en Rotterdamse nachtclubs optreedt. 'Dat orkestje speelde van alles', herinnert Noordijk zich. 'Tango's, dan speelde ik viool en Kees accordeon. Jazzstukken, dan speelde onze bassist Jo Haans trompet. In andere nummers zong hij, we hadden een hillbilly-show, daar braken ze de tent voor af.'

Frans Poptie Ger van Leeuwen Wessel Ilcken

1958 - 1959

Noordijk wint twee jaar achtereen in de categorie altsaxofoon bij de lezerspoll van het jazzblad Rhythme.

1962

Op de avond dat zijn vader overlijdt, spelen Piet Noordijk en zijn broer Kees in een nachtclub. Hij besluit zijn nachtclubwerk langzaam af te bouwen. Het kwintet speelde van negen uur tot vier uur in de nacht met ten hoogste twee keer twintig minuten pauze. In die periode besluit Noordijk het overmatig drinken af te zweren. Hij ziet te veel jazzmusici om zich heen die aan drugs en drank kapot gaan.

1963

Pianist Misha Mengelberg, die op dat moment zijn stijl tussen bop en experiment zoekt, wordt getipt over een interessante altist, Piet Noordijk. Hij gaat naar hem luisteren in nachtclub Etoile in Den Haag. Mengelberg is vooral onder de indruk van Noordijks ritmiek. De altist gaat in op Mengelbergs uitnodiging samen te werken. In het begin wil hij eigenlijk alleen optreden met drummers uit het vak en niet met een autodidact als Han Bennink, maar gaandeweg bindt hij in. Het Misha Mengelberg/Piet Noordijk-kwartet, met Han Bennink op drums en achtereenvolgens Jacques Schols, Ruud Jacobs en Rob Langereis op bas, groeit uit tot een van de belangrijkste combo's uit de Nederlandse jazzgeschiedenis. Mengelberg, Noordijk en Bennink zijn de tegenpolen die het kwartet zijn unieke, spannende karakter geven, op de breuklijn van bop en vrijere improvisatie. 'Het was in ieder geval ontzettend origineel', herinnert de altist zich. 'Ik vond het een gouden driehoek. We patsten eigenlijk een klein beetje op elkaar af.'

Han Bennink Misha Mengelberg

1964

Noordijk wordt lead-altist van Boy's Big Band, het grote jazzorkest van van Boy Edgar, dat in december 1960 is ontstaan. Najaar 1964 is het kwartet van tenorist Albert Ayler in Nederland voor enkele concerten en een opname voor de VARA-radio. Bassist Gary Peacock zit ook in dit kwartet. De VARA neemt het initiatief om hem te koppelen aan Misha Mengelberg, Han Bennink en Piet Noordijk. Op 4 december 1964 maakt dit viertal radio-opnamen die bijna twintig jaar later worden uitgebracht op de LP Driekusman Total Loss. Ben Zwanink heeft uitvoerig onderzoek naar het kwartet gedaan en schrijft in Jazz Bulletin: 'Piet is een overenergieke, onder hoogspanning spelende bop-altist met een feilloze bouwkundige intuïtie voor de constructie van lange soli. Zijn muzikale ideeënstroom is herleidbaar tot een vertrouwde bebop-bron maar dit leidt nooit tot rijgkettingen van gestandaardiseerde formules. Een dynamische muzikale taal sprekend, vertelt hij steeds zijn eigen verhaal en nooit twee maal achter elkaar hetzelfde.'

Boy's Big Band

1965

Piet Noordijk krijgt de Wessel Ilcken Prijs. Het juryrapport vermeldt zijn imposante inbreng bij het samenspel met prominente Amerikanen als Gary Peacock en trompettist Ted Curson. De jury roemt eveneens zijn solistische prestaties bij Boy's Big Band. Het optreden van dit orkest tijdens het jazzfestival van Juan-les-Pins bezorgt hem lof en waardering in de buitenlandse pers.

1966

Het Misha Mengelberg/Piet Noordijk-kwartet wordt uitgenodigd voor het Newport Jazz Festival, begin juli 1966. Een mijlpaal, een primeur, schrijft de pers. Voor het eerst een Nederlandse band op Newport, waar dat jaar ook Stan Getz, John Coltrane, Count Basie en Duke Ellington optreden. De band krijgt subsidie en de KLM sponsort enkele tickets. Het middagoptreden wordt zo'n succes dat Newport-organisator George Wein de band vraagt 's avonds nogmaals op te treden. Noordijk weigert een tweede keer voor niets te spelen, en de deal gaat niet door. Later noemt hij het 'een hele stomme streek'. Hij zegt dat hij eigenlijk geld toe had moeten geven om daar op te treden. In de loop van de tijd wordt de tegenstelling tussen de bopjongens Noordijk en Langereis en de experimentelen Mengelberg en Bennink steeds groter. Het nieuwe groepslid, de muzikaal zeer nadrukkelijk aanwezige Willem Breuker, valt ook niet erg in de smaak bij Noordijk.

Willem Breuker

1967

Noordijk en Langereis stoppen in 1967 bij Misha Mengelberg. Noordijk zegt daarover later tegen de Volkskrant: 'Ik heb wel even meegedaan met de richting die de jazz toen uitging, maar ik had daar verder geen zin in. Ik moest vuurwerk afsteken en zo, dat was de tijd van die Vietnam-toestanden, en er werd ook vreemde muziek gespeeld waar ik niet helemaal achter stond. Misha en Piet, dat is altijd een haat-liefdesverhouding geweest, maar als we nu ruzie hebben is het na een uur weer goed.' De band komt nog een aantal keren bij wijze van reünie bij elkaar, zoals in 1975, 1978, 1991 en 2007 in het Amsterdamse Bimhuis.

1967 - 1975

Noordijk heeft de freejazz de rug toegekeerd en speelt dixielandmuziek bij de StorkTown Dixie Kids en in alle mogelijke tv- en radio-orkesten. Hij wordt voortdurend bij internationale formaties uitgenodigd en speelt met grootheden als Thad Jones, Ben Webster, Lee Konitz, Oliver Nelson, Dexter Gordon, Nina Simone en Hank Mobley.

1976 - 1978

Het publiek volgt de avant-garde-jazz of de popmuziek. Voor mainstream-jazz bestaat weinig belangstelling meer. Noordijk verdient zijn brood in de studio en maakt een serie commerciële platen. Het repertoire omvat liedjes van onder anderen Gilbert O'Sullivan en Stevie Wonder. Noordijk scoort in 1978 nog een bescheiden hit met zijn uitvoering van Lou Reeds Walk On The Wild Side. Tegen De Tijd zegt hij over zijn commerciële jaren: 'Ik heb er nooit spijt van gehad. Het was mijn muziek niet en ik was en ben dan wel op de eerste plaats muzikant vanuit mijn liefhebberij, maar daarnaast moet ik er toch ook nog wat mee zien te verdienen.' Zijn eerste commerciële plaat Prototype (1978) verkoopt goed. Daarom wil platenmaatschappij Dureco meteen weer met Noordijk de studio in. Best, zegt Noordijk, maar dan wil ik een orkest op de achtergrond en dat krijgt hij. 'Het werd me toch een flop zeg, helemaal niets van verkocht', vertelt Noordijk aan De Tijd. 'Er zijn nog een derde en een vierde plaat gemaakt, maar het is nooit meer wat geworden.'

1978

Noordijk wordt vaste lead-altist bij het Metropole Orkest, waar hij ook een veel gevraagd solist is, eerst onder Dolf van der Linden, dan onder Rogier van Otterloo. Bijna zijn hele professionele muzikantenbestaan is Noordijk orkestlid: bij de Skymasters, de Ramblers en het Metropole Orkest. Maar daarnaast heeft hij altijd een eigen kwartet, met pianisten als Cees Slinger, Rob Madna en Rob van Bavel, waarmee hij de boptraditie in ere houdt.

Metropole Orkest Skymasters The Ramblers

1980

In oktober 1980 maakt Piet Noordijk zijn eerste echte jazzplaat onder eigen naam: Loverman. Samen met Cees Slinger, Rob Langereis en drummer Evert Overweg speelt hij een uur lang in het Nick Vollebregt's Jazzcafé te Laren live voor de radio en van de uitzending wordt een plaat geperst. Op de achterkant van de platenhoes heeft Rogier van Otterloo een tekst geschreven: 'Eigenlijk een gekke zaak, dat we ruim een kwart eeuw hebben moeten wachten op de eerste jazz-LP van Nederlands trots op de saxofoon: Piet Noordijk. Natuurlijk heeft hij in de jazzsfeer platen gemaakt met o.a. Misha Mengelberg, Boy Edgar, Louis van Dijk, het Metropole Orkest, etcetera, maar als altijd onderdeel van een ensemble, nooit onder eigen naam.' Volgt een ode aan het harstochtelijke spel van Noordijk.

Rogier van Otterloo

1987

Noordijk is winnaar van de Bird Award, die wordt uitgereikt tijdens het North Sea Jazz Festival. De jury noemt hem 'een altsaxofonist en klarinettist zonder weerga in de Nederlandse jazz van na de Tweede Wereldoorlog'.

1992

Op zijn zestigste gaat hij met vut bij het Metropole Orkest. Nu kan hij eindelijk gaan doen wat hij wil: jazz spelen voor zijn plezier.

1995

De documentaire 'Piet Noordijk, 50 Jaar Sax' van Jan Kelder komt uit. Kelder schetst een intiem portret van Noordijk. De saxofonist vertelt onder meer over zijn coming out: 'Ik kreeg gevoelens dat ik toch de homokant uit zou kunnen gaan. Maar ik wilde mijn ouders, zeker niet die generatie van toen, daar niet mee lastig vallen. Dus ik heb daar toen geen uiting aan gegeven.' Pas in 1971, als zijn moeder is overleden, komt Noordijk uit de kast. Hij ontmoet zijn vriend Bas in 1972 en woont sindsdien met hem samen. Als Kelder hem vraagt naar zijn muzikale stijl, zegt Noordijk: 'Ik blaas zoals ik ben, emotioneel, best aan de gevoelige kant nogal, en soms ook wel overgevoelig. Dat kun je omschrijven als een stijl, maar het is in wezen geen stijl, het is Piet Noordijk.'

1997

Noordijk wordt benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hij viert dat jaar zijn 65ste verjaardag.

2000

Noordijk speelt als enige Europese muzikant op het Charlie Parker Jazz Festival in New York.

2001

Noordijk speelt met zijn kwintet - Rob van Bavel (toetsen), Jesse van Ruller (gitaar), Hein Van de Geyn (bas) en John Engels (drums) - in Kaapstad op het North Sea Jazz Festival aldaar.

Hein Van de Geyn Jesse van Ruller John Engels Rob van Bavel

2008

Piet Noordijk krijgt als eerste jazzmuzikant de Blijvend Applaus Prijs toegekend. In het juryrapport wordt hij beschreven als 'een veelzijdig muzikant, een gentleman, een warm bandleider, een toegewijd docent, een ambassadeur voor de jazz, een virtuoos op de altsaxofoon en een jazzvogel in hart en nieren.' Datzelfde jaar krijgt hij een Edison voor zijn gehele oeuvre.

2009

Noordijk maakt voor Jazz Impuls een tournee langs Nederlandse theaters. Zijn Boptet bestaat uit vier veel jongere musici: Rik Mol (trompet), Peter Beets (piano), Marius Beets (bas) en Joost Patocka (drums).

Joost Patocka Marius Beets Peter Beets Rik Mol

2010

In het seizoen 2009-'10 toert Noordijk langs de Nederlandse theaters met de gebroeders Beets en Eric Ineke. Met deze groep reist hij ook naar Thailand. Als pleitbezorger van de Nederlandse bop staat Piet Noordijk centraal in de tweede aflevering van de serie Pioniers In De Polder in het tv-programma Netwerk. Zelf beïnvloed door onder anderen Charlie Parker is hij weer van invloed geweest op jongere Nederlandse musici zoals Benjamin Herman, die ook in het programma aan het woord komt. De twee altsaxofonisten staan op 7 augustus samen op het podium van het Amsterdamse Concertgebouw tijdens de Robeco Zomerconcerten.

Benjamin Herman Eric Ineke

2011

In 2011 brengt het MCN de CD Journey uit. Daarop staan niet eerder uitgebrachte VARA-opnamen van het concert dat het Misha Mengelberg/Piet Noordijk-kwartet op 7 april 1966 in het Amsterdamse Concertgebouw gaf, met als gast de Amerikaanse trompettist Ted Curson. Begin oktober wordt bij Noordijk kanker geconstateerd. Na een kort ziekbed overlijdt hij op zaterdag 8 oktober in zijn woonplaats Hellevoetsluis, 79 jaar oud.

Foto's Piet Noordijk

Audio/Video Piet Noordijk

Video Piet Noordijk