coverbands

Geschiedenis van Coverbands

Als een artiest een nummer van een andere artiest uitvoert, spreekt men binnen de pop van een cover. Een band die alleen maar covers speelt noemt men een coverband. In tegenstelling tot de traditionele muziek, de klassiek en de jazz is het in de popmuziek ongebruikelijk een carrière op te bouwen met het enkel interpreteren van werk, dat door een ander geschreven en al eerder opgenomen en uitgebracht is. Men spreekt in de pop ook niet van interpreteren maar van coveren. Covers kunnen variëren van nauwgezette imitaties van de originele song tot versies waarin het origineel amper meer terug te herkennen is.

Aan het eind van de 19de eeuw komt ook in Nederland de amusementindustrie op, met café-chantants en variététheaters waarin artiesten liederen brengen die van oorsprong buitenlands zijn, bijvoorbeeld Duits (schlagers). Opdat het publiek de voorstelling kon volgen waren alle liedteksten Nederlandstalig. Dat kon een nauwgezette vertaling van een origineel nummer betreffen of een enkel op melodie daarvan geschreven nieuw verhaal. Na de tweede wereldoorlog verloren de theaters hun terrein aan de radio en televisie. Ook daarvoor werd muziek naar het Nederlands vertaald. In de jaren vijftig en vroege jaren zestig betrof dit de rock 'n' roll uit Engeland en Amerika. Nu opnieuw ingespeeld door het huisorkest van een opnamestudio en ingezongen door een (beoogd aankomende) tienersterretje. Voorbeelden hiervan zijn Zeg Niet Nee door The Fouryo's, Je Bent Niet Hip door Patricia Paay en Iedere Avond door Ronnie Tober. Coverversies die in vergelijking met het origineel nogal braaf waren. En die niet meer werden vervaardigd uit oogpunt van toegankelijkheid, maar die uit puur financiële redenen door Nederlandse producers en orkestleiders gebruikt werden, om de originele versies buiten de deur te houden. Iets wat niet lang stand hield met de opkomst van The Beatles en The Rolling Stones. De Nederlandse jeugd ging massaal voor het onstuimige origineel en, vooral ook dat, de originele ster. Vanaf dan, midden jaren zestig, wordt de popmarkt nagenoeg enkel gekenmerkt door originele muziek, ook van Nederlandse bodem. Iets wat altijd zo is gebleven. Omdat een coverversie van een bekende hit de commerciële doorbraak van een artiest kan forceren, die dat met eigen werk maar niet voor elkaar krijgt, komt het nog wel voor dat een platenmaatschappij een artiest een bepaalde songkeuze opdringt. Voorbeeld: Een Meisje Van Zestien door Boudewijn de Groot. Veel van dit werk uit de jaren vijftig en zestig zal uitgroeien tot evergreen, nummers die te boek staan als 'typisch Hollands', waarvan men niet eens weet dat het covers zijn. Uitgever en 45-toeren singlefanaat Vic van de Reijt voorziet in 2001 een flink aantal ervan van uitleg en vergelijking met de 5CDbox De Nederlandstalige Cover Top-100.

Fouryo's Patricia Paay Ronnie Tober

De Haagse producer Jaap Eggermont komt in 1980, naar aanleiding van een bootleg 12-inch waarop uit stukken van verschillende nummers van verschillende artiesten een nieuw nummer in elkaar 'geplakt' is, op het idee om Beatles-nummers van een discoachtergrond te voorzien en als medley aan elkaar te smeden. Hij schakelt zangers Bas Muys (Lennon), Hans Vermeulen (Harrison) en Okkie Huysdens (McCartney) in om de Beatles-zang voor hun rekening te nemen. De eerste single wordt een dag na de moord op John Lennon uitgebracht. De formule is zeer succesvol. De single Stars On 45 van Stars On 45 is een wereldhit. Het nummer bereikt de hoogste notering in Nederland en Amerika (in een iets andere versie vanwege auteursrechten). In Engeland komt het tot nummer twee. Dezelfde procedure wordt later minder succesvol herhaald met het repertoire van The Rolling Stones en Stevie Wonder. Daarop worden in 1983 The Star Sisters gelanceerd, Patricia Paay, haar zus Yvonne en hun moeder, gestoken in jaren veertig mantelpakjes, die de hits brengen van de Andrew Sisters. Het eerste nummer, Stars On 45 Proudly Presents, stoomt naar de eerste plaats van de hitparade. In een later stadium scoren de sisters wat zelfgeschreven hits, die geënt blijven op het repertoire van hun voorbeeld.

Jaap Eggermont Stars On 45 The Star Sisters

Het opnemen van een cover is tegenwoordig een ode aan de maker van het origineel of geschied omdat de coverende band dat specifieke liedje erg waardeert. Het komt ook voor, om volstrekt dezelfde reden, dat een band eenmalig een plaat uitbrengt met daarop alleen maar covers, van een enkele artiest of van diverse. Ook vermeld moet dat popsterren die qua commercieel succes en artistieke geldingsdrang uitgerangeerd zijn en inmiddels op leeftijd, zich dikwijls storten op het zingen van jazzklassiekers en het croonen van traditionals.
Veel popbands beginnen hun carrière met het spelen van covers, in de oefenruimte en tijdens de eerste optredens, alvorens aan eigen materiaal te gaan schrijven. Er bestaan ook bands die alleen maar het werk van anderen blijven brengen, de zogenaamde coverbands. Ze beperken zich doorgaans tot de wereldwijd bekende en populaire hits, eventueel uit slechts een bepaalde periode (voorbeeld: de jaren zeventig). Deze bands lenen zich met name voor feesten en partijen, al kan daar een professionele carrière uit voortvloeien. The Bob Color startte als soul-revival-act in kroegen en het cd-debuut uit 1989 bestond naast één eigen nummer uit covers van onder meer Steve Dees, Little Joe Curtis, Holland/Dozier/Holland en Brook Benton. Volgende platen, met wederom ook wat eigen materiaal, waren vooral live, want op het podium is The Bob Color op z'n best. De groep wordt succesvol tot in Zwitserland. Een zijproject is Het Hart Bonkt, dat concerten verzorgt voor kinderen. Als dit project stopt, neemt The Bob Color het vaandel over, met bewerkte kinderliedjes en eigen werk De vrouwenband Girls Wanna Have Fun is een gelegenheidsformatie met telkens wisselende bezetting van enkele prominente muzikanten uit de Nederlandse pop- en jazzwereld. Eenmaal per jaar bedenken ze een themaprogramma vol covers waarmee ze een reeks optreden doen. Flair is een coverband die, inhakend op de toenmalige Unplugged-rage, in 1993 het album Unplukt uitbrengt, met zestien covers (o.a. van de Golden Earring, Bon Jovi, Eagles, Crowded House) live en unplugged opgenomen. Een dance-uitvoering van de Drukwerk-hit Schijn 'n Lichtje Op Mij, wordt in 1995 een aardige hit. Vanaf dan gaat de groep naast discoversies van covers ook eigen werk schrijven.

The Bob Color Girls Wanna Have Fun Flair

Met het in de jaren zestig en zeventig ontstane fenomeen van de superster komen er ook coverbands die zich toespitsen op het repertoire van slechts één bepaalde artiest. Deze bands proberen daarbij zoveel mogelijk in de huid van de ster te kruipen, door ook diens imago over te nemen en diens liveshows volledig te imiteren. De gekopieerde artiest is dan een inmiddels legendarische naam en doorgaans zelf niet meer actief. De Amerikaan Elvis Presley is het meest geïmiteerde voorbeeld. Coverbands kunnen ook als surrogaat worden ingezet, door en voor mensen die zich de kostprijs van de originele artiest niet kunnen veroorloven. Voorbeelden zijn Action in DC (AC/DC), Broodnodig (Herman Brood), J.A.M. (Police en Sting), Supertroopers (ABBA) en The Revival Band (Creedence Clearwater Revival).

Action In DC J.A.M. Broodnodig Supertroopers René Innemee & The Revival Band

Op instigatie van een sigarettenfabrikant Marlboro kropen in de periode 1996-2002 Nederlandse bands in de huid van hun idool, voor enkele clubconcerten onder de naam Marlboro Flashback. Hieronder een overzicht van welke Nederlandse artiesten welke bands (of specifieke muziekperiode) coverden.
Ten Sharp - Woodstock Heroes, Crowded House, Split Enz, R.E.M.
Hans Vandenburg (Gruppo Sportivo) - Frank Zappa & Mothers of Invention
Herman Brood - Frank Sinatra
The Pilgrims - The Rolling Stones & The Beatles
Ernst Jansz - Otis Redding
Henk Westbroek - The Kinks
De Jazzpolitie - Joe Jackson
Hallo Venray - Neil Young
Tröckener Kecks - Dutch Nostalgia
Loïs Lane - Abba, The Supremes
The Scene - 1978
Gorefest - Deep Purple
The Treble Spankers - The Shadows
Bettie Serveert - Velvet Underground
Daryll Ann - The Byrds
Van Dik Hout - David Bowie
Marcel de Groot Groep - The Beatles
Claw Boys Claw - Iggy Pop
Raggende Manne - Rockopera Tommy (The Who)
Supersub - Paul Weller
Skik - Rolling Stones
Volumia! - Joe Cocker
Bløf - Doe Maar, Counting Crows
Caesar - The Sound of Motown
Ilse DeLange - John Hiatt
Trijntje Oosterhuis - Stevie Wonder
IsOokSchitterend - Dire Straits
The Nits - Leonard Cohen
Postmen - Bob Marley
Billy The Kid - Rod Stewart
Nilsson - Queen
Heideroosjes - Ramones
Kane - U2
Grof Geschut - The Police
Candy Dulfer - 70's Funk
E-Life - The Story Of Hiphop
Dilana Smith - Skunk Anansie
Handsome 3Some - Björk
Travoltas - Beach Boys
Green Lizard - Nirvana
Birgit - Lenny Kravitz
Ronald Molendijk - Disco & Vinyl
Racoon - Faith No More
Rudeboy (League of XO Gentlemen) - Public Enemy
16Down - Radiohead
Judith - Madonna
Enkelen brachten van hun concerten een liveplaat of dvd en/of video uit.

Ten Sharp Gruppo Sportivo The Pilgrims Ernst Jansz Henk Westbroek De Jazzpolitie Hallo Venray Tröckener Kecks Loïs Lane The Scene Gorefest The Treble Spankers Bettie Serveert Daryll-Ann Van Dik Hout Marcel de Groot Claw Boys Claw De Raggende Manne Supersub Skik Bløf Volumia! Caesar Ilse DeLange Trijntje Oosterhuis IOS Nits Postmen Billy The Kid Nilsson Heideroosjes Candy Dulfer E-life Handsome 3some Travoltas Green Lizard Birgit Ronald Molendijk Racoon League of XO Gentlemen 16Down Judith Herman Brood

Tributes zijn platen waarop diverse artiesten een ode brengen aan één artiest, door middel van het coveren van diens songs. Voorbeelden daarvan zijn Als de Rook is Verdwenen, een eerbetoon aan Boudewijn de Groot en Trillend Op Mijn Benen, een eerbetoon aan Doe Maar. Er vallen twee soorten tributes te onderscheiden: 1) die waarop bekende artiesten hun idool coveren, en 2) die waarop onbekende artiesten dat doen. De laatste variant is een middel waarmee platenmaatschappijen hun minder succesvolle bands onder de aandacht proberen te brengen. Een aparte stroming binnen het fenomeen van de tributes zijn platen waarop bands uit het ene specifieke genre (bijvoorbeeld electro) een band of bands coveren die actief zijn in juist een heel ander (bijvoorbeeld metal). Er zijn ook bands die dat live doen, zoals Big Paulus, dat popliedjes verpunkt en De Jeanetten, bestaande uit leden van de Amsterdamse bands Dress, SAL en Seedling, dat alternatieve versies speelt van Top 40-hits. Gebeurt dat allemaal met een knipoog en kleinschalig, Het Groot Niet Te Vermijden is een professionele theaterband die met eigenzinnig geïnterpreteerde covers uit alle windstreken de Nederlandse schouwburgen weet vol te trekken.

Big Paulus Het Groot Niet Te Vermijden