Muziekencyclopedie - Rosa Spier

Rosa Spier

De naam Rosa Spier zal voor altijd verbonden zijn met het naar haar genoemde Rosa Spierhuis in Laren, een verzorgingshuis waar oudere kunstenaars en wetenschappers hun laatste levensjaren in een inspirerende omgeving kunnen doorbrengen. Op basis van de ideeën van Rosa Spier richt in 1963 haar vriendin Henriëtte Polak-Schwarz de ...
Volledige biografie...

Instrumenten

harp

Biografie Rosa Spier

De naam Rosa Spier zal voor altijd verbonden zijn met het naar haar genoemde Rosa Spierhuis in Laren, een verzorgingshuis waar oudere kunstenaars en wetenschappers hun laatste levensjaren in een inspirerende omgeving kunnen doorbrengen. Op basis van de ideeën van Rosa Spier richt in 1963 haar vriendin Henriëtte Polak-Schwarz de Rosa Spier Stichting op, met het doel een woonplek in te richten, een verzorgingshuis waar oude mensen nog kunnen blijven werken.

1891 - 1903

De Joods-Nederlandse Rosa Spier wordt in een arm joods gezin op 7 november 1891 in Den Haag geboren. Haar vader verlaat het huis als zij nog jong is en laat de zorg voor het grote gezin over aan haar moeder. Thuis is geen harp aanwezig maar haar moeder weet Rosa Spier te stimuleren om naar de muziekschool te gaan en harplessen te nemen. Ze krijgt muziekles van de beroemde musicus Henri Viotta.

Henri Viotta

1904 - 1929

In 1904 heeft Spier haar eerste solo-uitvoering. Ook gaat ze dit jaar naar de HBS, want haar moeder heeft geregeld dat ze daar gratis naar toe mag. Uiteindelijk verruilt Rosa de HBS voor het conservatorium. Ze gaat harp studeren aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en is zo getalenteerd dat haar begeleiders haar al op haar dertiende voor het eerst het concertpodium opsturen. Al snel wordt Rosa's talent herkend en in 1905 speelt ze, veertien jaar oud, de tweede harppartij in het Residentie Orkest. Na haar studie neemt Rosa Spier harplessen bij Otto Müller, soloharpist bij de Berliner Philharmoniker. Het musiceren in een orkest, zoals het Residentie Orkest, het Concertgebouworkest en het Radio Filharmonisch Orkest, en het spelen als soliste waarbij ze vele composities voor het eerst in Nederland uitvoert combineert ze vaak met lesgeven, lezingen, het schrijven van artikelen en met het geven van schoolconcerten om zodoende de harp bij een breder publiek bekend te maken.

Koninklijk Concertgebouworkest Residentie Orkest

1930 - 1940

Haar harpspel brengt haar in de jaren 1930 naar de concertpodia van Europa. Vanaf 1932 is Rosa Spier soloharpiste bij het Concertgebouworkest.

1941 - 1949

Tot mei 1941: alle 56 joodse musici in symfonieorkesten worden ontslagen. Rosa Spier gaat in september 1941 spelen bij het Joodsch Symfonie-Orkest. Niet lang hierna probeert ze onder te duiken, maar ze wordt verraden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt Rosa Spier gevangen genomen en wordt haar huis leeggehaald. Een buurman ziet kans de harp van Spier voor roof te behoeden. In september 1944 wordt ze vanuit kamp Westerbork op transport gesteld naar het concentratiekamp Theresienstadt. Dankzij een uitwisseling kan ze in februari 1945 naar Zwitserland gaan. Wanneer Spier na de oorlog terugkomt, is ze al haar bezittingen kwijt, behalve de harp, die door de buurman bewaard is. Na de oorlog wenst Rosa Spier niet terug te keren bij het Concertgebouworkest. Ze kiest voor het Radio Philharmonisch Orkest, een nieuw orkest onder leiding van haar vriend Sam Swaap, met wie ze in het kamp heeft gezeten.

Radio Filharmonisch Orkest

1950 - 1966

In de jaren vijftig wordt Spier vooral bekend door vele schoolconcerten en optredens voor radio en tv. Spier blijft tot op hoge leeftijd concerten geven, hoewel haar lichamelijke gesteldheid haar dat steeds moeilijker maakt. Vanuit deze constatering begint ze ideeën te ontwikkelen en plannen te maken voor een woongemeenschap, waar oudere kunstenaars en intellectuelen elkaar kunnen inspireren.

1967

Rosa Spier overlijdt op 8 juli 1967 te Amsterdam. De opening van het Rosa Spierhuis heeft zij niet meer mogen meemaken. Het huis komt in 1969 wat voor een groot deel te danken is aan de inspanningen van haar vriendin Henriëtte Polak-Schwarz.

Discografie Rosa Spier

Albums | Singles | Compilaties | Overig | Gastbijdragen

In de discografie worden officiële opnamen die zijn uitgebracht van de betreffende persoon, band of ensemble per soort geluidsdrager chronologisch opgesomd. Meerdere uitgaven binnen hetzelfde jaar staan alfabetisch gerangschikt. Bij Gastbijdragen worden alleen bijdragen gelinkt aan platen van acts die een volledige vermelding hebben in de Muziekencyclopedie. Dit overzicht is bedoeld als index en biedt daarom geen volledige opsomming. Als muzikanten ook deel uitmaken van de bezetting van een band die in de encyclopedie staat, zijn de discografische gegevens terug te vinden bij de desbetreffende band.