SEM NIJVEEN

Sem Nijveen

Sem Nijveen (Groningen, 24 september 1912 – Hilversum, 21 april 1995) geldt vóór de Tweede Wereldoorlog als een van de beste Nederlandse Swingtrompettisten. Hij bezit een extraverte, op Louis Armstrong en Harry James geïnspireerde stijl, maar kan ook subtiel en bluesy blazen, al dan niet met demper. Daarbij zijn timing ...
Volledige biografie...

Instrumenten

trompet, viool

Genoemd in de biografie van

1945   Lex van Spall

Biografie Sem Nijveen

Sem Nijveen (Groningen, 24 september 1912 – Hilversum, 21 april 1995) geldt vóór de Tweede Wereldoorlog als een van de beste Nederlandse Swingtrompettisten. Hij bezit een extraverte, op Louis Armstrong en Harry James geïnspireerde stijl, maar kan ook subtiel en bluesy blazen, al dan niet met demper. Daarbij zijn timing en techniek altijd onberispelijk. In Groningen speelt hij aanvankelijk, rond 1930, met plaatselijke amusements- en dansorkestjes. In 1933 vertrekt hij naar het Westen, waar hij met de band van pianist en jazzpionier John van Brück gaat werken. Een kort engagement bij de Internationals van bassist Jack de Vries volgt, waarna hij in 1935 aanmonstert bij de A.V.R.O Decibels van trompettist Eddy Meenk. Na anderhalf jaar bij dit radio-orkest is zijn faam zodanig gegroeid dat Theo Uden Masman, de pianist-leider van The Ramblers Dance Orchestra, hem voor zijn kopersectie vraagt. Dat Nijveen ook briljant hot viool speelt, is daarbij mooi meegenomen. Soms soleert hij in één nummer op beide instrumenten. In de jazzvertolkingen van de Ramblers is hij in hoge mate gezichtsbepalend. Wegens de arisering van het Nederlandse amusementsvak moet de Joodse Sem Nijveen in 1941 het orkest verlaten en onderduiken, waarna Masman zijn salaris gewoon doorbetaalt. Na de oorlog keert de trompettist terug bij de Ramblers en blijft hij drie jaar off-and-on aan het orkest verbonden. Intussen maakt hij ook als violist deel uit van het Metropole Orkest, de nieuwe radio-formatie van pianist en arrangeur Dolf van der Linden. Tussen de bedrijven door is Nijveen geregeld in de studio te vinden, met onder anderen de accordeonisten Johnny Meijer en Harry Mooten, en pianist Pim Jacobs. In 1947 maakt hij als een van de eerste Nederlandse musici een plaatopname in bebopstijl, Rebop Continental, met het kwintet van Johnny Meijer. Op aandringen van cabaretartiest Tom Manders en regisseur Gijs Stappershoef formeert hij samen met zijn jeugdvriend en Metropole-collega Benny Behr in 1959 een komisch vioolduo, dat twintig jaar lang een van de meest gevraagde attracties van Europa is. Zangeres Josephine Baker wil niet geloven dat Nijveen en Behr uit Nederland komen. Het duo speelt ook in Japan en Indonesië. De twee zijn in 1994 onderwerp van de tv-documentaire Boezemvijanden van Jan Kelder. Nijveen is dan al een paar jaar geen actief musicus meer.

In bezetting van

Metropole Orkest   viool
The Ramblers   trompet, viool

1928 - 1933

Via de Groninger impresario Christof Rinket krijgt violist Sem Nijveen zijn eerste schnabbels. Hij werkt in het hele Noorden, en als hij eenmaal een trompet heeft aangeschaft, speelt hij als een van de eerste Groningers jazzmatige soli, onder meer in de Cocktail Band en het kwintet de Blue Melodeans.

1933 - 1934

Nijveen vertrekt naar het Westen om bij het gerenommeerde orkest van John van Brück te gaan spelen. In De Jazzwereld van oktober 1934 krijgt hij voor het eerst aandacht: 'Geraffineerde improvisaties van Huber [Robert Haber] op altsax en clarinet wisselen af met denderende soli van Nijveen op trompet. Zijn spel is subliem.'

1935

De trompettist promoveert naar de Internationals van Jack de Vries, waar hij Louis de Vries vervangt, maar hij vertrekt na drie maanden naar de A.V.R.O.-Decibels.

1937 - 1941

In oktober 1937 voegt Nijveen zich bij The Ramblers. Zijn eerste vioolsolo wordt op 24 maart 1938 vastgelegd, als het orkest zangeres Greta Keller begeleidt. De eerste trompetsolo volgt drie maanden later. Met The Ramblers Dance Orchestra treedt Sem Nijveen in heel Europa op. Eind 1941moet hij als Jood vanwege de verordeningen van de bezetter het orkest verlaten en duikt hij onder.

The Ramblers

1945

Na de bevrijding keert Nijveen terug naar The Ramblers. Dat weet hij drie jaar lang te combineren hij met een plek als violist in het nieuwe Metropole Orkest van Dolf van der Linden, waar hij ruim dertig jaar blijft werken.

Metropole Orkest

1952

Tijdens een bezoek aan de VS komt hij in contact met pianist George Shearing, die bijzonder gecharmeerd raakt van Nijveens vioolspel. Maar ondanks enkele aantrekkelijke aanbiedingen keert hij terug naar Nederland en het Metropole Orkest.

1958

Sem Nijveen staat te boek als de leider van Romance in Jazz, een experimenteel middelgroot ensemble met strijkers, blazers en een ritmesectie, dat vanaf oktober 1958 twee winterseizoenen lang radio-uitzendingen voor de VARA verzorgt. Theo Loevendie is de arrangeur en dirigent, Rita Reys zingt, en tot de musici behoren trompetist Ado Broodboom, pianist Pim en bassist Ruud Jacobs, en drummer Cees See. Twee VARA-opnamen van Romance in Jazz zijn in 2005 door het Nederlands Jazz Archief uitgebracht op de Rita Reys-CD I Got Rhythm.

Rita Reys Theo Loevendie

1959 - 1979

Collega-violist Benny Behr, met wie hij het concertmeesterschap van het Metropole Orkest deelt, wordt ook Nijveens partner in een uitermate succesvol duo, dat muzikaliteit combineert met humor. Het treedt overal in Europa en het Verre Oosten op, tijdens concerten, tv-shows en groots opgezette festiviteiten.

Benny Behr

1994

Sem Nijveen en Benny Behr zijn de hoofdpersonen van de televisiedocumentaire 'Boezemvijanden' van Jan Kelder.

1995

Op 21 april overlijdt Nijveen, 82 jaar oud.

Foto's Sem Nijveen

Audio/Video Sem Nijveen